کیهان‌شناسی بدون زمان!
صدرا جزایری
Sadra Jazayeri
Department of Applied Mathematics and Theoretical Physics, University of Cambridge
**لطفا به ساعت نامتعارف سمینار توجه فرمایید**
چکیده: در کیهان شناسی مدرن در پی این هستیم، که از روی مشاهده‌ها الگوهایی که در افت و خیزهای اختلالات کیهان در جهان متاخر می بینیم تصویری سازگار از گذشته کیهان، بالاخص از تاریخچه جهان اولیه در دوره تورم بیابیم. اما سوال این جاست که چه قوانینی به این الگوها-یا به طور معادل به تابع موج کیهان- در یک لحظه از زمان (به خصوص انتهای دوره تورم) حکمفرماست؟ قوانین مکانیک کوانتومی، مثل یکانیت، و تقارن‌های سیستم چطور روی تابع موج کیهان (روی مرز فضای دوسیته) تجلی پیدا می‌کنند؟ سوال مشابهی در فیزیک ذرات بنیادی در آزمایش‌های پراکندگی ذرات (در فضای تخت) قابل طرح است: آیا بدون توجه به تحول یکانی سیستم در زمان می‌توان دامنه‌های پراکندگی درون-بیرون را به طور یکتا معین کرد؟ در فضای تخت، تقارن‌های پوانکاره به همراه اصول مکانیک کوانتومی (یکانیت)، موضعیت و نهایتا علیت ساختار نظریه‌های سازگار را بسیار مقید می‌کنند. به طور مثال تنها نظریه‌ی سازگار برای توصیف برهم‌کنش گرویتون (ذره اسپین دو بدون جرم) نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین خواهد بود. این نوع نتایج از نقطه نگاه بوت‌استرپ (boostrap) با اعمال مستقیم تقارن‌های پوانکاره، یکانیت، موضعیت و علیت بر دامنه‌های پراکندگی به دست می‌آیند-با توسل حداقلی به مفاهیمی چون لاگرانژی و نمودا‌ر‌های فاینمن. اخیرا برنامه‌ی بوت‌استرپ برای محاسبه‌ی توابع همبستگی (یا تابع موج کیهان) در کیهان‌شناسی با انگیزه‌های مشابهی دنبال شده که در این ارائه به طور خلاصه مرور می‌شود. در ادامه با صرف نظر از تقارن خیز در فضای دوسیته، تعدادی از توابع همبستگی در قالب نظریه میدان موثر تورمی با میدان‌های اضافی ارائه می‌گردد. در ادامه در راستای یافتن ردپای یکانیت بر روی تابع موج کیهان، قضیه‌ای شبیه قضیه‌ی اپتیکی در فضای تخت برای توابع همبستگی روی مرز فضای دوسیته به دست می‌آید و نتایج این قضیه برای برنامه‌ی بوت‌استرپ بررسی می‌شود.
یکشنبه 8 تیر 1399، ساعت 17:00
Sunday 28 June, 2020 – 17:00 Tehran Time
اتاق سمینار مجازی –Virtual Seminar Room
https://vclass.ecourse.sharif.edu/ch/cosmology
گزینه ورود به صورت مهمان – Enter as a Guest