اثر دوپلر (Doppler Effect)

حتما تا به حال آمبولانس و یا ماشین آتش نشانی در حال آژیر کشیدن از کنارتان گذشته است. صدای آژیر این ماشین‌ها هنگامی که به شما نزدیک می‌شوند با هنگامی که دور می‌شوند متفاوت است. این اثر به عنوان پدیدهٔ دوپلر شناخته می‌شود. وقتی که یک منبع صدایی در حال حرکت است نیز پدیدهٔ دوپلر رخ می‌دهد. مهم‌ترین کاربرد پدیدهٔ دوپلر در اندازه‌گیری سرعت اجرام آسمانی است. برای پیدا کردن سرعت به جابجایی طیف جذبی اتم‌ها که مقدار مشخصی است نگاه کرده و از آن سرعت جسم را تخمین می‌زنند. شکل این صفحه هم یک نمونهٔ تصویر از اجرام آسمانی است که سرعت آن‌ها را با رنگ نشان داده است.

برای کسب اطلاعات بیش‌تر می‌توانید به ویکی مربوط به پدیدهٔ دوپلر انگلیسی یا فارسی مراجعه نمایید. همچنین مراجعه به صفحهٔ ویکی انتقال به سرخ انگلیسی مفید است.

در این آزمایش شما با استفاده از ماشین روی ریل، پدیدهٔ دوپلر را هم با منبع متحرک انجام داده و هم با گیرندهٔ متحرک می‌بینید. اندازه‌گیری‌های شما با استفاده از کامپیوتر و دستگاهی به نام کبری۳ انجام می‌شود. کبری۳ وسیله‌ای است که اطلاعات گیرنده‌های آزمایش (محل هر آونگ) را به صورت اطلاعات قابل فهم برای رایانه تبدیل می‌کند. با استفاده از برنامهٔ measure شما این داده‌ها را ثبت کرده و آن را تحلیل می‌کنید.

فیلم‌های مرتبط

لینک شرح
مشاهدهٔ دوپلر دیاپازونی چرخانده شده و تفاوت صدای آن در حین حرکت شنیده می‌شود.