سیارات فراخورشیدی و نحوه آشکارسازی آن­ها

فاطمه باقری  (دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف)

چکیده: سیارات فراخورشیدی سیاراتی هستند که به دور ستاره ی دیگری به غیر از خورشید در حال گردش هستند. در قرن هجدهم میلادی نیوتن در مقاله ی معروفِ خود “شرحِ عمومی” (General Scholium) اشاره کرد که اگر همه ی ستاره های ثابت، مرکزِ سامانه هایی شبیه منظومه شمسیِ ما باشند، ساختار همه ی این سامانه ها باید شبیه هم باشد. به این معنا که منظومه های فراخورشیدی باید ساز و کاری مشابه منظومه شمسی ما داشته باشد، که یعنی ستاره های ثابت احتمالاً سیاره یا سیاراتی دارند که به دور آن ها در حال گردش اند. به این ترتیب برای چندین قرن، فیلسوفان و فیزیکدانان عقیده داشتند که سیارات فراخورشیدی “وجود دارند” اما راهی برای آشکارسازی و مشاهده ی آن ها وجود نداشت. تا اینکه در دهه ی پایانی قرنِ بیستم با پیشرفت تکنولوژی و امکان استفاده از ماهواره های فضایی، اولین سیاره ی فراخورشیدی آشکار شد. سیاره های فراخورشیدی را اکنون با روش های متعددی می توان آشکار کرد؛ به طوری که از 1988 تا 2016 در حدود 3527 سیاره ی فراخورشیدی، 2644 سامانه های سیاره ایی و 595 سامانه های چند سیاره ایی یافت شده است که به عنوان نمونه در تاریخ 22 فوریه 2017 (همین دیروز!) سامانه ایی با هفت سیاره در حدود اندازه­ی زمین مشاهده و آشکارسازی شده است. در این ارائه به سیارات فراخورشیدی و روش های مختلف آشکارسازی آن­ها، با تاکید بیشتر بر روش همگرایی گرانشی، می پردازیم.

یکشنبه 8 اسفند ماه 1395، ساعت 15:00

دانشکده فیزیک، طبقه اول کلاس فیزیک 3